Phát điện và truyền tải luôn là kết cấu thống nhất để lưu hành hệ thống điện một cách an toàn, hạn chế thấp nhất các sự cố. Do đó, việc phối hợp điều độ, quản lý vận hành lưới điện truyền tải giữa các nhà máy điện năng lượng tái tạo (NLTT) với hệ thống truyền tải điện quốc gia, thông qua các công ty truyền tải điện luôn phải được quan tâm thực hiện một cách khoa học, chính xác và nhuần nhuyễn.
Kịp thời giải tỏa công suất
Ninh Thuận hiện nay là trung tâm NLTT lớn nhất của cả nước với hàng trăm nhà máy điện mặt trời, điện gió đó là chưa kể đến hàng chục nhà máy thủy điện lớn nhỏ. Với 57 nhà máy điện mặt trời, điện gió đã được đấu nối vào lưới điện của Công ty Truyền tải điện 3 (PTC3) quản lý. Những năm qua, PTC3 đã nỗ lực phối hợp với chủ đầu tư các nhà máy NLTT để kịp thời giải tỏa công suất, vận hành an toàn lưới điện đấu nối vào lưới điện truyền tải.
Ông Nguyễn Công Thắng, Giám đốc PTC3 nêu rõ tầm quan trọng của việc phối hợp điều độ, quản lý vận hành lưới điện truyền tải.
Ông Nguyễn Công Thắng, Giám đốc PTC3 cho biết, hàng năm PTC3 đều tổ chức các hội thảo giữa các cơ quan quản lý điều độ hệ thống điện với các chủ đầu tư dự án điện NLTT để đánh giá tình hình vận hành của các nhà máy. Đây là dịp để các chủ đầu tư nêu ra những thuận lợi, khó khăn, vướng mắc trong công tác phối hợp điều độ, quản lý vận hành lưới điện, từ đó chia sẻ những kinh nghiệm trong công tác quản lý vận hành nhằm mục tiêu vận hành an toàn, tin cậy, ngăn ngừa nguy cơ sự cố.
“Quá trình đấu nối luôn tiềm ẩn và dễ phát sinh những sự cố, do đó cần phối hợp xử lý triệt để giữa các nhà máy điện với PTC3 để quá trình truyền tải điện luôn đảm bảo an toàn, thông suốt. Việc phối hợp chính xác và khoa học giữa các nhà máy điện với các trung tâm điều độ sẽ hạn chế thấp nhất sự cố, đảm bảo xử lý nhanh những sự cố đường truyền tải và trạm biến áp. Ngoài ra, các chủ đầu tư cũng có trách nhiệm chú trọng quan tâm nhiều hơn đến công tác bảo dưỡng, sửa chữa, chia sẻ kinh nghiệm giữa các nhà máy điện để cùng đồng hành và phát triển”, ông Thắng chia sẻ.
Từ thực tế vận hành nhà máy điện NLTT năm 2022, ông Kiều Minh An, Phó Ban xây dựng, Công ty CP Tập đoàn Năng lượng Tái tạo BIM (Ninh Thuận) cho biết, do có sự phối hợp nhịp nhàng với PTC3, công tác vận hành của các nhà máy điện NLTT của BIM 2022 những năm qua không để xảy ra sự cố, quá trình kết nối luôn đảm bảo an toàn và có sự tin cậy cao. DN thường xuyên thí nghiệm sửa chữa bảo dưỡng định kỳ, coi đây là 1 phần tử hệ thống nên luôn tuân thủ quy trình phối hợp vận hành của EVN và EVNNPT để đảm bảo an toàn các thiết bị kết nối vào lưới.
“Năm 2022 các nhà máy điện NLTT chịu tác động bởi hình thái thời tiết La Nina nên nguồn thủy điện liên tục phát đủ công suất, dịp cuối năm lượng gió cao cũng ảnh hưởng đến công suất và sản lượng của các nhà máy điện mặt trời. Tuy nhiên trong bối cảnh đó, các nhà máy của công ty đã phối hợp để khai thác tối đa lợi ích của các nhà máy, duy trì sự vận hành ổn định của nhà máy cũng như đảm bảo an toàn lưới điện. Năm 2023, các nhà máy của BIM cố gắng phối hợp với vai trò chủ đầu tư của các lưới điện để duy trì và đạt được các chỉ tiêu an toàn hệ thống, duy trì sự tin cậy theo những chỉ tiêu đã đặt ra”, ông An cho biết.
Ông Kiều Minh An, Phó Ban xây dựng, Công ty CP Tập đoàn Năng lượng Tái tạo BIM (Ninh Thuận) nêu kinh nghiệm phối hợp vận hành của các nhà máy điện NLTT.
Đánh giá cao công tác phối hợp giữa PTC3 cùng các đơn vị với cụm nhà máy, ông Trần Xuân Thực, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Xuân Thiện (tỉnh Đắk Lắk) thông tin, từ khi đưa vào vận hành đến nay, cụm nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện - Ea Súp luôn bảo đảm vận hành an toàn, tin cậy, tuân thủ đúng quy trình điều độ và các quy định của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).
Tuy nhiên, khó khăn với các nhà máy điện mặt trời hiện nay là vào những giờ cao điểm, đặc biệt là vào ngày cuối tuần, ngày Lễ, Tết các cụm nhà máy điện mặt trời vẫn có lúc bị cắt giảm công suất phát, dẫn đến làm giảm sản lượng và doanh thu cho nhà máy.
“Đơn vị mong muốn PTC3 và Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (A0) chia sẻ kinh nghiệm, là cầu nối để kết nối các nhà máy trên cùng khu vực với nhau cùng chia sẻ thông tin, kinh nghiệm vận hành, nhất là chia sẻ giúp đỡ nhau trong công tác vật tư dự phòng của các nhà máy; các quy định mới liên quan đến công tác vận hành, sửa chữa, thí nghiệm, kiểm định...”, ông Thiện đề xuất.
Kiểm tra bảo dưỡng đường dây truyền tải của PTC3.
Lựa chọn nguồn điện hợp lý trong điều độ hệ thống
Hiện nay, tổng công suất của hệ thống phát điện NNTT tại khu vực miền Trung đã lên tới xấp xỉ 21.000MW. Trong khi điện gió và mặt trời là nguồn điện không có quán tính, hệ thống điện quốc gia lại đòi hỏi nguồn điện phải có quán tính để đáp ứng các biến động của nhu cầu phụ tải, vì thế quá trình đấu nối và điều độ cần chính xác để không xảy ra bất kể sự cố nào.
Đưa ra những khó khăn trong quá trình điều độ, ông Vũ Xuân Khu, Phó Giám đốc Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (A0) nêu rõ, kể từ khi có điện NLTT tham gia vào hệ thống, A0 hàng ngày phải tính toán để đưa ra mức quán tính tối thiểu cho hệ thống, nhằm đảm bảo cho hệ thống điện vận hành liên tục nên đây là công việc hết sức khó khăn, phức tạp.
“Nhà máy điện NLTT nào cũng muốn đấu nối và phát hết công suất lên lưới truyền tải, trong khi năm 2022 tình hình thủy văn rất tốt đặc biệt ở khu vực 9 tỉnh miền Trung khiến nguồn điện trở nên dồi dào, việc vận hành hệ thống nói chung càng trở nên khó khăn”, ông Khu nêu thực tế điều độ khi phụ tải toàn khu vực miền Trung lúc cao điểm chỉ vào khoảng từ 1.300 – 1.400MW, trong khi riêng nguồn phát từ 36 nhà máy điện gió đã lên tới 1.900MW chưa kể 93 nhà máy điện mặt trời với tổng công suất lắp đặt lên tới 5.430MW và 2.624 MW điện mặt trời mái nhà cùng 107 nhà máy thủy điện nhỏ với tổng công suất lắp đặt 934 MW.
Ông Vũ Xuân Khu, Phó Giám đốc Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (A0) chia sẻ những khó khăn trong điều độ hệ thống điện khu vực miền Trung.
“Với 4 loại hình phát điện, tổng công suất phát đã lên tới 10.934MW đó là chưa kể các nhà máy thủy điện lớn khác…dẫn đến lưới của PTC3 với 18 đường dây thường xuyên vận hành trong điều kiện tải cao trên 90%. Các đường dây 220kV gần như đủ tải và quá tải nên lưới truyền tải điện của PTC3 là lưới vận hành khó nhất trong hệ thống truyền tải. Nếu để tất cả các nhà máy đều vận hành hết công suất lưới điện khu vực sẽ không thể nào chịu tải được. Nếu muốn tận dụng tối đa khả năng khai thác các nhà máy điện NLTT sẽ dễ dẫn đến những rủi ro nhất định cũng như tổn thất điện năng tăng cao.
Vì thế theo ông Khu, trong thời gian tới để cải thiện việc giải tỏa công suất cũng như nâng cao khả năng truyền tải, A0 sẽ phối hợp với PTC3 lựa chọn các nguồn điện hợp lý nhất, đồng thời đề nghị các nhà máy điện NLTT cần hiểu và phối hợp chặt chẽ trong kế hoạch điều độ phát điện.
Nhấn mạnh tầm quan trọng trong việc vận hành an toàn lưới điện truyền tải nói riêng và lưới điện NLTT đấu nối, ông Lưu Việt Tiến, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty truyền tải điện quốc gia (EVNNPT) đề nghị PTC3 và các đơn vị liên quan cần nỗ lực hơn nữa, nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý vận hành; đảm bảo truyền tải điện liên tục, an toàn, ổn định cho các hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội, an ninh, quốc phòng và thị trường điện Việt Nam./.
Ngày 17/2, tại TP Phan Rang - Tháp Chàm (Ninh Thuận), Công ty Truyền tải điện 3 (PTC3) tổ chức hội thảo “Phối hợp điều độ, quản lý vận hành lưới điện truyền tải”. Hội thảo có sự tham dự của đại diện Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia; các hệ thống điện miền Trung, miền Nam và đại diện 31 chủ đầu tư, các công ty quản lý vận hành các nhà máy điện.
Hội thảo đã nghe nhiều ý kiến chia sẻ từ các chủ đầu tư, các đơn vị vận hành từ đó rút ra nhiều kinh nghiệm thiết thực trong quản lý vận hành, góp phần vì sự phát triển của ngành điện đồng hành cùng sự phát triển của đất nước./.
Nguyễn Quỳnh/VOV.VN
Nguồn: https://vov.vn/kinh-te/van-hanh-hop-ly-luoi-truyen-tai-tang-hieu-qua-cho-dien-nang-luong-tai-tao-post1002512.vov